Wat is een rentederivaat en wat kunt u ermee als u die zou willen aanschaffen? Is er altijd sprake van een risico of kunt u er ook risico’s mee afdekken? En welke rol speelt de bank hierbij?
Rentederivaten zijn producten waarmee u renterisico’s kunt vergroten óf verkleinen voor uw onderneming. Als u deze rentederivaten goed heeft ingezet, dan kan het uw renterisico’s afdekken.
Stel, uw onderneming heeft een lening van € 5.000.000,- variabel gefinancierd. Variabele rente is op de lange duur meestal goedkoper dan vaste rente, toch vindt u het risico van een snel oplopende rente te hoog. Een manier om de rente vast te zetten is een swap, een product waarbij de variabele rente wordt geruild met de bank voor een vaste rente.
Zo’n swap kent ook nadelen. Banken beschouwen een swap als een losstaand product wat ook tussentijds verkocht kan worden of opengebroken (al dan niet verplicht). In die laatste situatie zit vaak het venijn.
Banken gaan er bij voorbaat vanuit dat een klant de verplichtingen van de swap niet kan nakomen. Banken houden vanaf het begin al een bedrag aan dat nodig is als boeterente voor het openbreken. Dat bedrag is een EXTRA lening, die de onderneming op zich neemt bovenop de échte lening.
De risico’s lopen op als de waarde van de swap negatief wordt. Als de extra lening is volgetrokken door de negatieve waarde van de swap, kan de bank bellen voor een ‘margin call’, oftewel voor het verhogen van de lening moet er extra onderpand worden aangeleverd bij de bank.
Als dat niet lukt, heeft de onderneming een groot probleem en kan uiteindelijk tot verkoop van de swap worden gedwongen door de bank. Wat dan resteert voor de onderneming is de restschuld van de EXTRA lening. Oh ja, en die € 5.000.000,-, tja, die lening staat er ook nog.
Door het misbruik van de banken in de financieringsmarkt hebben rentederivaten een hele slechte naam gekregen in Nederland. In de UK hebben banken - toen de reguliere handel tegenviel na de start van de kredietcrisis - de rentederivaten gebruikt voor eigen winstbejag (bonussen die rechtstreeks gekoppeld waren aan de totale verkochte portefeuille aan derivaten).
Dit terwijl elk rentederivaat maatwerk hoort te zijn en specifiek op 1 klant met 1 risico van toepassing hoort te zijn. De slechte naam is echter niet geheel terecht.
Als het rentederivaat eenmaal is gekocht, hangt het erg van het type rentederivaat af of tussentijds management van de positie nodig is. Ondernemingen staan nu eenmaal niet stil, wat in jaar 1 nog wijsheid lijkt, kan in jaar 2 alweer passé zijn.
Het is sowieso goed om zelf tenminste tweemaal per jaar stil te staan bij de ingenomen positie en alles wat daarbij komt kijken.
Tip! Vertrouw niet alleen maar op de kennis en het advies van uw huisbank, want ook de huisbank heeft zo haar eigen belangen. Win advies in bij verschillende deskundige partijen.
Een goed beheer kan veel schade beperken of zelfs voorkomen. Het is altijd verstandig om eenmaal per jaar de rentederivaten-portefeuille door een deskundige te laten toetsen. Eenvoudigweg de looptijd van het rentederivaat uitzingen - met alle mogelijke gevolgen van dien - is helaas wat veel ondernemers doen. Of dat verstandig is, is vraag twee.
Door wisselingen in rentestanden op de kapitaalmarkt kan zich soms een goed moment voordoen om voordelig af te komen van uw rentederivaat.
Overweegt u een rentederivaat af te sluiten om een bepaald risico af te dekken, ga dan niet over één nacht ijs. Juist bij dit soort complexe producten is een second opinion aan te bevelen. Immers, vaak is de verkoper van het product (de bank) ook de adviseur. U gaat toch ook niet naar de Belastingdienst voor het beste fiscale advies? Een second opinion kost niet veel tijd en brengt meestal weinig advieskosten met zich mee.
Heeft u te maken met een onjuist advies? Dan loont het juridische stappen te ondernemen tegen uw adviseur. Twijfelt u, dan wordt het tijd voor een financiële APK!